Deze week is het nieuwe schooljaar echt voor iedereen van start gegaan. Na een zomer die toch wel anders was dan andere (misschien toch niet zo ver op vakantie gegaan, en als jullie dat wel zijn geweest je aan allerlei regels moeten houden) maken je kinderen zich klaar om weer naar school te gaan. De start van een nieuw jaar is altijd weer spannend. Hoe zal het zijn om iedereen weer te zien? Wie wordt mijn nieuwe leerkracht of mentor? En als je kind naar de brugklas gaat is alles nieuw, extra spannend dus. Natuurlijk wil je ook dat je zoon of dochter ook dit jaar weer groeit in kennis en vaardigheden. Hoe maakt jouw kind een goede start in het nieuwe schooljaar? In deze blog ga ik in op drie aspecten waarop jij je kind kan ondersteunen bij de start van het nieuwe jaar; planning, helpen bij huiswerk en omgaan met stress.
Help je kind bij de start van het nieuwe schooljaar met een goede planning
Het begin van het nieuwe schooljaar kan erg chaotisch zijn. Terwijl je in de vakantie lekker rustig aan hebt kunnen doen beginnen nu ineens alle activiteiten weer. De een moet naar school, de ander naar de peuterspeelzaal en dan hebben we ook nog hockeytraining op maandag en woensdagavond. Het lijkt wel of je van 0 naar 100 moet in 2 seconden. Voor jullie als ouders is dat stressen maar dit vraagt ook energie van je kinderen. Help jezelf en je kind op weg door het maken van een goede planning. Plannen is meer dan alleen maar afspraken opschrijven, het zorgt voor overzicht in de week en draagt bij aan rust, zowel mentaal als fysiek. Een goede planning zorgt voor rust! Maar hoe help je je kind op weg met een goede planning? Ik geef 2 tips.
Maak een weekplanning
Mijn eerste tip is om te werken met een weekplanning. Een weekplanning zorgt voor overzicht en rust in de week en helpt het hele gezin, inclusief de ouders ;), bij het maken van keuzes (past die koffiedate wel of niet in onze planning, etc). Door dit aan het begin van het nieuwe schooljaar in te zetten maak je meteen een goede start.
Ik vind zelf een visueel planbord met magneten ideaal. Bij bol.com (no spon) kun je verschillende magnetische planborden aanschaffen op A3 formaat die gemakkelijk op te hangen zijn aan bijvoorbeeld de koelkast. Op de planborden zijn vakjes beschikbaar voor ieder familielid en kun je met magneten en whiteboard stiften (die je er wel apart bij moet bestellen) aangeven wat de planning is van ieder gezinslid. Ik raad zelf wel aan om te werken met magneten met plaatjes. Deze visuele ondersteuning helpt bij het onthouden en maakt de planning ook geschikt voor jongere kinderen. Maar ook een papieren weekplanner is een goede start voor het maken van een overzichtelijke weekplanning, en een minder grote investering om mee te beginnen. Kijk vooral wat werkt voor jullie gezin.
Misschien denk je nu ‘wat een werk!’ Maar je zult merken dat na een aantal weken het gebruik van een planbord zijn vruchten heeft afgeworpen en dat het invullen ervan een gewoonte is.
Laat je kind goed gebruik maken van zijn agenda
Mijn tweede tip is om je kind te helpen bij het gebruiken van zijn agenda voor het maken van zijn huiswerk. Net zoals de familie-weekplanner de week inzichtelijk maakt, zorgt de agenda van je eigen kind ervoor dat hij overzicht heeft over zijn eigen individuele taken en helpt het hem een goede start te maken in het nieuwe schooljaar. Ik ben zelf erg fan van de Plenda (#nospon), maar een andere overzichtelijke agenda is natuurlijk ook prima. Maak in de agenda ruimte voor het noteren van huiswerk maar ook voor het noteren van de dagplanning en laat je kind terug in de tijd plannen. Dus wanneer hij vrijdag een toets heeft voor geschiedenis plant hij op donderdag, woensdag en dinsdag tijd in om dat huiswerk te leren. Leer je kind om dit zelfstandig te doen zodat hij zelf daarmee aan het werk kan. Hoe eerder je jouw kind leert om op deze manier te werken, hoe effectiever. Plannen is een complexe vaardigheid die veel oefening vergt voordat je het effectief kan gebruiken maar die enorm belangrijk is wanneer je kind eenmaal op de middelbare school komt en dit zelfstandig moet kunnen. Dus ik zeg altijd maar ‘Jong geleerd is oud gedaan!’
Je kind op een effectieve manier helpen met huiswerk in het nieuwe schooljaar
Op de basisschool krijgen kinderen vaak alleen leerwerk mee naar huis maar aan het begin van de middelbare school kan een kind zich helemaal overrompeld voelen door de hoeveelheid huiswerk. Om je kind hiermee om te leren gaan is helpen bij planning, zoals hierboven beschreven, heel belangrijk. Maar je kunt je kind ook helpen tijdens het daadwerkelijk maken van het huiswerk.
Een coachende rol
Tijdens een training voor ouders uit de brugklas hield ik een steekproef. Dachten ouders dat het beter was om iedere dag het huiswerk van het kind te checken dan gingen ze staan en dachten ze dat het beter was om dit 1 keer in de week te doen dan bleven ze zitten. Tot mijn grote verbazing ging ongeveer 80 procent van de ouders staan. Zij vonden het dus beter om iedere dag aan hun zoon of dochter te vragen hoe het er voor stond met het huiswerk.
Natuurlijk is het fijn wanneer ouders betrokken zijn bij het werk van hun kinderen, dat staat buiten kijf. Maar iedere dag je kind met vragen en adviezen bestormen is meestal niet de juiste aanpak. Wil je je kind effectief helpen dan is het beter om een coachende rol aan te nemen. Jouw kind moet zijn werk uiteindelijk zelf doen en zelfstandigheid (en soms ook leren van je fouten wanneer dit mis gaat) horen hier bij.
Mijn advies is om eens per week op een vast moment in de week met je kind te gaan zitten om het huiswerk en de planning te bespreken. Daarnaast kun je afspreken dat je kind zelf om hulp vraagt wanneer het vast loopt. Zo leert je zoon of dochter om zelf eigenaar te zijn van zijn/haar werk. Na een week evalueer je dit met je kind en kunnen jullie afspraken maken om de zaken anders aan te pakken wanneer nodig. Merk je bijvoorbeeld dat je zoon/dochter geen hulp heeft gevraagd bij een moeilijk vak dan spreken jullie af dat hij dit de volgende week wel doet. Op deze manier fungeer je als coach en ligt de verantwoordelijkheid voor het werk bij je kind.
Effectieve leerstrategieën
Een andere manier om je kind te helpen bij het huiswerk is door hem te laten oefenen met effectieve leerstrategieën. Dit zijn manieren van leren die zorgen dat de stof beter beklijft. In mijn ervaring is het de gewoonte van veel kinderen om ‘lezen van een tekst’ als leren te bestempelen. Maar dit is helaas niet het geval. Uit onderzoek blijkt dat je maar bar weinig onthoudt van wat je leest als je er niet ook wat mee doet. Dus hier een aantal effectieve leerstrategieën op een rij:
- Woordjes leren? Laat je kind een woordweb maken van de te leren woorden (dat kan ook met post-it’s). Groepeer de woorden per categorie (dat mag hij zelf doen) en laat je kind er plaatjes bij tekenen of afbeeldingen bij zoeken.
- Woordjes en zinnen leren? Focus op lezen, uitspreken en opschrijven. Door meerdere zintuigen te gebruiken tijdens het leren blijft de stof beter hangen.
- Leren voor geschiedenis, biologie, enz.? Lees de paragrafen en onderstreep de kernwoorden. Maak van de kernwoorden een begrippenlijst en van de begrippenlijst een woordweb (vergelijkbaar met de eerste tip).
- Vakken als biologie en aardrijkskunde? Maak een tekening van hetgeen dat je moet leren en schrijf de begrippen in de tekening.
Deze bovenstaande manieren van leren zijn een begin. Door actiever met de leerstof bezig te zijn zal je kind merken dat hij meer kan doen in minder tijd. Door dit al aan het begin van het nieuwe schooljaar in te zetten heeft je kind direct een mooie start!
Bij het geven van deze leertips blijft het natuurlijk belangrijk om een coachende rol aan te nemen. Laat je kind zelf ervaren wat wel of niet voor hem werkt en geef hem de verantwoordelijkheid.
Help je kind omgaan met stress en werkdruk
Naast een goede planning en helpen met huiswerk is het ook goed om oog te hebben voor de druk die het schoolwerk met zich mee kan brengen. School kan stressvol zijn en de drang om te presteren, hoewel voor sommige een positieve stimulans, kan voor negatieve druk zorgen. Hoe help je je kind omgaan met deze stress?
Geloof in Groei!
Ten eerste is het heel belangrijk om te blijven geloven in groei. Als iets moeilijk is zullen sommige kinderen de neiging hebben om het bijltje erbij neer te gooien (want het lukt me toch niet). Op zo’n moment kan het helpen wanneer je je kind wijst op zijn mogelijkheid tot groei. Gooide hij het bijltje er ook bij neer toen hij leerde lopen, of toen hij leerde fietsen? Nee, zeker niet. En dat ging vast ook niet in 1 keer goed. Ieder mens heeft de mogelijkheid om te groeien. In het ene vak ben je beter dan in het andere maar wanneer je je schouders eronder zet kun je alles leren. Dat is hoe de hersenen zijn gemaakt. Om zaken te leren moeten er verbindingen gemaakt worden in je hersenen. Dat is niet van de ene op de andere dag gebeurd maar vergt inspanning. Maar het feit dat het inspanning vergt wil niet zeggen dat het onmogelijk is. Blijf geloven in het feit dat groei altijd mogelijk is!
Ook in de manier waarop je praat kun je de overtuiging van groei stimuleren. Zeg bijvoorbeeld ‘jij hebt hard gewerkt’, in plaats van ‘jij bent slim’. Door de nadruk te leggen op de inspanning die geleverd is geef je aan dat hard werken helpt om goede resultaten te behalen en stimuleer je het geloof in groei!
Aandacht voor ontspanning
Hiernaast is het ook belangrijk om genoeg aandacht te besteden aan ontspanning bij de start van het nieuwe schooljaar. School is heel belangrijk maar het is niet goed om hier altijd maar mee bezig te zijn. Je lijf en hersenen hebben rust nodig om weer op te kunnen laden. Zo draagt ontspanning bij aan goede schoolresultaten.
Hierbij is aandacht voor beweging of sport enorm belangrijk. Wanneer je actief bent maakt je lijf allerlei goede stoffen aan die je blij en gelukkig maken. Dus hup, lekker buiten zijn, voetballen met de buurkinderen, naar hockeytraining, enzovoorts!
Hulp bij een goede start van het nieuwe schooljaar
Mocht je hulp willen bij de begeleiding van jouw zoon of dochter om een goede start te maken dit schooljaar? Neem contact met mij op en we kijken samen hoe ik jullie verder kan helpen.